denisova mağarası ne demek?

Denisova Mağarası (; Denísova peshchéra, Altayca: Аю-Таш; Ayu Taş), Rusya, Sibirya'daki Altay Dağları'nda bulunan bir mağaradır. Mağara büyük paleoarkeolojik ve paleontolojik öneme sahiptir. Denisova insanının kemik parçaları ve yaklaşık GÖ 40.000'e tarihlenen kalıntılar mağarada bulunmuştur. Mağarada 32.000 yıllık bir tarih öncesi at türü de keşfedilmiştir.

Mağara, geçmişte Neandertaller ve modern insanların aynı anda yaşamış olduğu düşünülen bir bölgede yer almaktadır. 2016 yılında arkeolojik alanda 50.000 yıl öncesine tarihlenen bir kemik iğnesi keşfedildi ve bilinen en eski iğne olarak tanımlandı.¹ Denisova'lar, Neandertaller ve melezleri, Denisova Mağarası'nda uzun süre yaşamışlardır, ancak aynı anda yaşamamış olabilecekleri de düşünülmektedir.²

Arkeogenetik

Mağaranın ortalama yıllık sıcaklığı 0 °C'dir ve bu bulunan kalıntıların arkaik DNA'sının korunmasına katkıda bulunmuştur.³

Denisova insanı

Mağarayı Novosibirsk Arkeoloji ve Etnoloji Enstitüsü'nden bilim adamları araştırdı. Yaklaşık 30.000 ila 48.000 yıl öncesinden kalma parçalar arasında (tabaka 9-11) kemikler tespit edildi. Bu kemiklerden biri Doğu Galerisi'nin 11.2. katında bulunan bir çocuğun falanksının (parmak kemiği) bir parçasıydı. Fosil parçası Svante Pääbo ve Leipzig'deki Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü'ndeki meslektaşları tarafından analiz edildi. Sonuçlar fosilin mitokondriyal DNA'sının bilinen insan modellerinden farklı bir yapıda olduğunu ortaya çıkardı ve soyu tükenmiş bir hominin türü veya alt türü olduğuna kanaat getirildi. Hominine "Denisova hominini" ismi verildi.⁴ Daha sonraki analizler, Denisova'ların Neandertallerle ilişkili olduğunu ve modern Melanezyalıların atalarıyla melezleştiklerini ortaya koydu.⁵

Neandertal kalıntıları: Altay Neandertali

2010 yılında mağaranın Doğu Galeri'sinin Denisova parmak kemiklerinin de bulunduğu 11.4 katında bir ayak parmağı kemiği tespit edildi. Kemiğin mitokondriyal DNA'sının ön karakterizasyonu, bir Denisova insanı değil, Neandertal'e ait olduğunu ortaya koydu.⁶ Daha sonra yapılan analizler parmak kemiğinin bir Neandertal'den geldiğini doğruladı.⁷ Neandertallerin ilk yüksek kapsama genomu bu ayak kemiğinden alınmıştır.⁸

Bu Neandertal, Altay Neandertali olarak adlandırılır. Altay Neandertali'nin yaklaşık 120.000 yaşında olduğu tahmin edilmektedir. Nükleer DNA'nın incelendiği diğer Neandertallerin tümü, Altay Neandertali'ne kıyasla genetik olarak birbirlerine daha yakındır. Modern insanlar ve Ust'-Ishim insanı da diğer Neandertallerle, Altay Neandertali ile olandan daha fazla alel paylaşır. Bu, Neandertaller ve insanlar arasındaki melezleşmenin, muhtemelen Altay Neandertal'in diğer Neandertallerin soyundan ayrılmasından sonra gerçekleştiğini göstermektedir.⁹

Denisova 11: birinci nesil Neandertal ve Denisova melezi

Denisova 11'in Bütün genom dizilimi, bu örneğin ölüm anında en az on üç yaşında bir kadına ait olduğunu gösterdi. Denisova 11'in, bir Neandertal anne ile Denisova bir babaya sahip bir melez olduğu bulundu.¹⁰ Tüm arkaik homininlerin genomları ile karşılaştırıldığında Denisova 11, Denisova 3 ile en yakın ilişkiye sahiptir ve bu bireyin babasının Denisova 3 ile annesinin diğer Neandertallere olandan daha yakın bir ilişkide olduğunu ortaya koyar. Denisova 3 gibi, melez bireyin Denisova babası da 300'den fazla nesil önce gerçekleştiği tahmin edilen melezleşme sonucunda genomunda az miktarda Altay Neandertaline benzer Neandertal DNA'sı taşır. Bununla birlikte, Denisova 11'in annesi, Hırvatistan'daki Vindija Mağarası'nda bulunmuş Neandertal "Vindija 33.19" ile diğer Neandertal bireylere genetik olarak Altay Neandertali'nden daha yakındır. Bu, Denisova mağarasını çevreleyen bölgenin Neandertal popülasyonlarını içeren bir göç veya nüfus değişimi olduğunu göstermektedir.¹¹¹²

Ovodov atı

MtDNA, Denisova Mağarası'ndan bulunmuş yaklaşık 32.000 yıl öncesine dayanan atgillere ait bi fosilden de alındı. Bu fosilin, Rusya'nın Hakasya bölgesindeki Proskuryakova Mağarası'nda bulunmuş 40.000 yıllık bir fosil sayesinde tanımlanmış, soyu tükenmiş bir tür olan Equus ovodovi'den (Ovodov atı) geldiği tespit edildi. Denisovadaki fosilden alınmış mtDNA, Proskuryakova Mağarası'ndan alınan Ovodov fosillerininkilerle yakınlık göstermektedir. DNA analizleri Equus ovodovi'yi, zebralarla en yakın genetik yakınlığa sahip olan caballin olmayan atlar sınıfı içinde filogenetik olarak bir bazal grup olarak tanımlamıştır.¹³

Fosiller

Şimdiye kadar Denisova Mağarası'ndan altı ayrı bireyin fosilleri, DNA'ları aracılığıyla tespit edildi. Dört birey, Denisova 2, Denisova 3, Denisova 4 ve Denisova 8, Denisova insanı olarak sınıflandırılmaktadır.¹⁴ Denisova 2 ve Denisova 3 genç kızlar iken, Denisova 4 ve Denisova 8 yetişkin erkeklerdir.¹⁵¹⁶ Denisova bireylerinin mtDNA analizi, Denisova 2’nin en yaşlı fosil olduğunu ve bunu Denisova 8’in takip ettiğini, buna karşın Denisova 3 ve Denisova 4’ün kabaca eş zamanlı yaşamış olduklarını ileri sürdü.¹⁷

Altay Neandertali olarak adlandırılan fosil ise bir Neandertal kadınıdır.¹⁸ DNA'sı incelenmeden önce Altay Neandertali'ne Denisova 5 ismi geçici olarak verildi.¹⁹ 2018 yılında Denisova 11'in tüm genom dizilimine dayanarak bireyin bir Neandertal/Denisova melezi olduğu bildirildi.²⁰

İsim	Parça	Tabaka	Yer	Tür	Yaş	Cinsiyet	Keşif	İlk yayınlama	Görüntü	Durum
Denisova 221	alt süt azı dişi	22.1	Ana Galeri	Denisova	> 100 ka 22	♀	1984
Denisova 3 veya X Kadını 2324	parmak falanksı	11.2	Doğu Galerisi	Denisova	30–50 ka	♀	2008 Michael Shunkov Takımı	Johannes Krause, vd. 25		MtDNA'yı araştırmak için yok edildi.
Denisova 426272829	üst azı dişi	11.1	Güney Galeri	Denisova	30–50 ka	♂	2000
Altay Neandertali veya Denisova 530	proksimal ayak parmağı falanksı	11.4	Doğu Galerisi	Neandertal	30–50 ka	♀	2010	MB Mednikova (2011)31	32
Denisova 833	üst azı dişi	11,4-12	Doğu Galerisi	Denisova		♂
Denisova 11343536	uzun kemik parçası	12	Doğu Galerisi	Neandertal /Denisova melezi	~ 90 ka	♀	2014	Samantha Brown ve diğ. (2016)

Kaynakça

Dış bağlantılar

• Denisova Mağarası - gizemli hominin meskenleri

Orijinal kaynak: denisova mağarası. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. The Siberian Times reporter, World's oldest needle found in Siberian cave that stitches together human history , The Siberian Times, Ağustos 23, 2016 ↩

2. ↩

3. Mitchell, Alanna, DNA Turning Human Story Into a Tell-All , New York Times, Science section, p. D1, Ocak 30, 2012 ↩

4. ↩
5. ↩
6. ↩
7. ↩
8. ↩
9. ↩
10. ↩
11. ↩
12. ↩
13. ↩
14. ↩
15. ↩
16. ↩
17. ↩
18. ↩
19. ↩
20. ↩
21. ↩
22. ↩
23. ↩
24. ↩
25. ↩
26. ↩
27. ↩
28. ↩
29. ↩
30. ↩
31. ↩
32. ↩
33. ↩
34. ↩
35. ↩
36. ↩

Kategoriler